İran Sineması
Leyla’nın Kardeşleri: Her Yarışın Kaybedenleri
İran’ın genç ve üretken yönetmeni Saeed Roustayi’nin 2022 yapımı “Leyla’nın Kardeşleri” (Baradaran-e Leila) filmi MUBI kataloğuna eklendi. Büyük ilgi gören film, gözlerin yeniden İran sinemasına dönmesi sağladı. Saeed Roustayi, üçüncü uzun metraj filmi olan “Leyla’nın Kardeşleri”nde kamerasını yoksulluğun ve sınıfsal problemlerin üstünde tutmayı sürdürüyor. Özellikle ilk filmi, 2016 yapımı “Sonsuzluk ve Bir Gün” (Abad va […]
Devamını Oku
Asghar Farhadi Sineması: Sınıfsal ve Vicdani
Farhadi’nin vicdan muhasebesi ve “herkesin kendine göre geçerli sebepleri var” mottosundan hareket ettiği filmografisinde artık yeni sorular sormaya başlaması gerekiyor. Kendini tekrar eden bir çatışmayla kurulan senaryolarında artık filmler birbirinden farklılaşmıyor. “A Hero” bu halkaya eklenen hem yeni hem de eski bir film görünümünde. Asghar Farhadi’nin son çektiği filmi “A Hero” ile yeniden bir vicdan […]
Devamını Oku
İran’da Kutsal Savunma Sineması
İran-Irak savaşının İran sineması ve edebiyatı için özel bir yeri var. ‘Kutsal Savunma’ olarak adlandırılan bu alanda İran sinemasının bir kolu olarak çok sayıda üretim yapılıyor. Kutsal Savunma Sineması, İran sinemasının yurtdışı festivallerinde karşımıza çıkan örneklerine benzemiyor. Abbas Kiyarüstemi’nin kırsaldaki sadeliği yansıttığı, Mecid Mecidi’nin çocuk masumiyeti üzerinden manevi duyguları öne çıkardığı ya da Asghar Ferhadi’nin […]
Devamını Oku
Gitme Kal Bu Şehirde:İran Diaspora Sineması
Özellikle 1960 sonrasında ilk ürünlerini vermeye başlayan İran Yeni Dalga yönetmenlerinin önemli bir kısmı Şah dönemi baskılarından ya da İslam Devrimi’nin yarattığı yeni ortamdan ötürü yurtdışında çalışmalarına devam etti. Ancak yurtdışına çıkan yönetmenlerin ülkelerinde gösterdikleri başarıyı gösterdiklerini söylemek zor. Mahmelbaf yazısından sonra İran’ın gurbetteki öteki yönetmenlerinden dem vurmanın vaktidir. Diaspora kelimesini Türk Dil Kurumu, “Herhangi bir […]
Devamını Oku
Bir Var Olma Mücadelesi: İran’da Kısa Film Çekmek
Hem devletin kurduğu dernek ağının başarılı çalışmaları hem de gençlerin kısa filmi bir var olma biçimi, kendilerini ifade aracı olarak görmelerinin sonucunda teknolojinin de dijitalleşip daha ulaşılabilir hale gelmesiyle birlikte kısa film kültürü İran’ın sinema sanatının ayrılmaz bir parçası haline geldi. Çok sayıda genç yönetmen, çektikleri kısa filmlerle hem ülke içinde hem de uluslararası arenada […]
Devamını Oku
İran Sinemasında İdam
İranlı yönetmenlerin oldukça çeşitlenen senaryolarla karşımıza çıkardıkları idam temalı filmlerde; mahkûm, muhakeme, hâkim ve hükmün kendisine odaklanan farklı açılardan idam filmleri zengin bir literatür oluşturmaya başladı. İran sinemasında uzun süre Abbas Kiyarüstemi’nin kırsal hayatı resmeden filmlerinin etkisinden sonra Asgar Ferhadi’nin şehir hayatına odaklanan yapımları lokomotif görevi görmeye başlamıştı. İranlı yönetmenler şehir hayatının sorunlarına odaklanan yapımlar […]
Devamını Oku
Dil Zengini İran Sineması 2: İran’ın Türkçe Filmleri
İran sinemasında son yıllarda temalar olukça değişti. Abbas Kiyarüstemi’nin etkisiyle filmler kır hayatından kesitler sunarken artık Asghar Ferhadi etkisiyle İran sineması şehirleşmeye başladı. Bu değişimde İran’ın şehirleşme düzeyinin artmasının da kuşkusuz hayati bir payı var. Dil zengini İran sineması yazı dizimizin ilk bölümünde İran Kürt sinemasının köşelerini çizmeye çalışmıştık. Bu hafta İran’da adeta yeni bir film dalgasına […]
Devamını Oku
Dil zengini İran sineması 1: İran Kürt Sineması
İran Sineması, yaklaşık 1970’lerden bu yana İran Yeni Dalgası ile birlikte modern bir sinema anlatısına kavuşmuştur. Yazımızda sinema macerasına, 10’dan fazla kısa film sığdıran Bahman Ghobadi sonrasında İran’ın Kürt sinemasının köşelerini çizmeye çalışacağız. İran sineması, dünya sinemasında belirli bir özgünlüğü ve saygınlığı olan bir sinema. Dünya sinemasına kattığı nitelikli yönetmenleriyle ve Doğuya ait insan hikâyelerini […]
Devamını Oku
İran’da Yeni Dönem: Yönetmenler Hapis Yolunda
İran’da sistemin sanatla kurduğu ilişki oldukça karmaşık bir ilişki. Birçok ücretsiz eğitim ve yapım desteğiyle sanat üretimi desteklenirken, kendisini sorgulayan bir unsur uç vermeye başladığında; sanat üretiminden men, film çekmeme cezası ve idamla yargılamaya kadar uzanan bir çizgiyle karşılaşmak hiç de zor olmuyor. Çok sayıda sinemacı farklı gerekçelerle devlet baskısıyla karşılaşabiliyorlar.Geçtiğimiz Temmuz ayında tutuklanan yönetmenler, […]
Devamını Oku
Sinemanın Şair Filozofu Kiyarüstemi
Bu hafta ölümünün altıncı yıldönümü anısına İranlı yönetmen Abbas Kiyarüstemi’nin 1970’lerden 2000’lere uzanan saygın sinema kariyerinin dehlizlerinde dolaşacağız. 09 Temmuz Cumartesi 2022 Saat: 00:02 İranlı yönetmen Abbas Kiyarüstemi’nin altıncı ölüm yıldönümü. 4 Temmuz 2016’da kanser tedavisi için gittiği Paris’te hayatını kaybeden usta yönetmen, arkasında uzun bir zamana yayılmış unutulmaz bir filmografi bırakmıştı. Bu hafta […]
Devamını Oku