Afganistan’dan başlayıp Rusya’ya uğrayan, oradan uzak Avrupa ülkelerinde devam eden “Flee” filmindeki hikâye, göçmenlik ve eşcinselliğin ötekileştirilen tablosunu bir potada eritiyor. Belki bu haliyle son dönemin popüler temalarına sığınan, “oyunu kurallarına göre oynayan” bir film görünümü verse de derinlikli yapısı ve incelikli çizimleriyle etkileyici bir tablo ortaya koyabilen bir çalışma.
Geçtiğmiz Mart ayında uzun süredir vizyona girmesi beklenen “Bergen” ve “The Batman” filmleri yoğun ilgi görerek vizyonda yerini aldı. Bunların yanında yine vizyona giren Jonas Poher Rasmussen’in yönettiği animasyon filmi “Flee” ise yılın en çok ödül alan filmlerinden biri.
“Flee” bu yıl Danimarka’nın Oscar adayı. 93 film arasından son beş film arasına kalan bu animasyon Oscar tarihinde bir ilki gerçekleştirerek En İyi Uluslararası Film dalındaki adaylığının yanında En İyi Belgesel ve En İyi Animasyon dallarında da aday oldu. Böylece Oscar tarihine geçmiş oldu. Film, ilk gösteriminin yapıldığı 2021 Sundance Film Festivali’nin Dünya Sineması-Belgesel seçkisinde kazandığı Jüri Büyük Ödülü’nden başlayarak neredeyse katıldığı bütün festivallerden çeşitli ödüller aldı. “Flee”, toplamda 60’tan fazla ödülün sahibi.
DANİMARKA ÇITAYI YÜKSELTİYOR
“Flee”, Danimarka sinemasının başarılarına bir yenisini ekledi. Son 10 yılda Danimarka sineması önemi sıçrama yaptı. Çok sayıda ses getiren film 5 milyonluk bu İskandinav ülkesinden çıktı. Danimarka filmleri Oscar yarışında 2010’dan 2021’e kadar 9 kez adaylık 2 kez de Oscar ödülünün sahibi oldu. Son Oscar ödülünün sahibi de Danimarka yapımı Thomas Vinterberg’in yönettiği “Another Round” filmi olmuştu. Filmin hakları ABD’li yapımcılar tarafından alındı. İngilizce versiyonu için çalışmalara başlandı. 2018 yapımı “The Guilty” filmi de o yıl çok sayıda ödülün sahibi olmuş, yakın zamanda Netflix’te İngilizce uyarlaması yapılmıştı. Görünen o ki Danimarka sineması hem gelişiyor hem de ana akım Hollywood sinemasını özgün hikâyeleriyle besliyor.
İKİ ÖNEMLİ OYUNCU FLEE’NİN YAPIMCISI
“Flee” filminin yapımcıları filmin bu denli geniş bir ağa sahip olmasında önemli bir faktör olabilir. Zira iki önemli oyuncu filmin yapımcılığını üstleniyor. “The Night Of” dizisinin ve “Sound of Metal” filminin etkileyici oyuncusu Riz Ahmed ve “Game of Thrones” dizisindeki Jaime Lannister karakterini canlandıran Nikolaj Coster-Waldau “Flee” filminin ortaya çıkması için ekonomik destek sağlamışlar.
BİR GÖÇMEN HİKÂYESİ FLEE
Filmde Danimarka’da yaşayan Afganistanlı bir eşcinsel olan Amin’in “ev” kavramını anlatmaya başlamasıyla çocukluğunu geçirdiği Afganistan’a uzanıyoruz. Amin, cinsel yönelimini keşfederken Afganistan da yerle yeksan olan bir ülkenin trajedisini keşfedecektir. Önce babasını devlet terörüyle kaybeden Amin, ağabeyini de askere alınmamak için yurt dışına kaçmasıyla kaybetmiş olur. Annesi ve kardeşleriyle Afganistan’dan çıktıklarında ise izleyiciyi yeni bir trajik ülke bekliyordur: 1990’ların Rusya’sı. İlk durakları olan Moskova, çökmüş bir sosyalizmin yüksek binalarının arasında boş market raflarına ev sahipliği yapıyordur. Amin, kardeşiyle Moskova’da McDonald’s’ın açıldığı gün kapitalizmin hamburger suretindeki mabedini görmeye gittiğinde yönetmen, Rusya’nın bu yeni döneminin meşhur sembolüyle Amin ve kardeşinin maruz kaldıkları polis zulmünü aynı kareye sığdırır. Kapitalizm yoksul göçmenler için yeni hayaller sunmuyordur. Amin ve ailesi bu kaotik ortamdan çıkıp da ilk defa kaçak yollarla Rusya’dan Batı ülkelerine gitmek istediklerinde denizin ortasında su alan eski bir geminin içinde bulurlar kendilerini. Karşılarına çıkan Cruise gemisini görüp gemidekiler hayallere dalsalar da bu heyecanlı ve umut dolu kalabalık, Cruise gemisindeki zengin Avrupalılar için sadece uzaktan patlayan flaşlarıyla çektikleri fotoğrafların nesnesidirler sadece. Kimsenin umurunda değildir soğukta bozuk bir gemide bir başına kalmış göçmenler. Amin, türlü zorluklardan sonra ailesinden ayrılmak zorunda kalıp bir başına Danimarka’ya geldiğinde belki baskıladığı cinsel yönelimini daha özgürce keşfetmeye başlar ama içindeki trajediler onun peşini bırakmayacaktır.
Afganistan’dan başlayıp Rusya’ya uğrayan, oradan uzak Avrupa ülkelerinde devam eden “Flee” filmindeki hikâye, göçmenlik ve eşcinselliğin ötekileştirilen tablosunu bir potada eritiyor. Belki bu haliyle son dönemin popüler temalarına sığınan, “oyunu kurallarına göre oynayan” bir film görünümü verse de derinlikli yapısı ve incelikli çizimleriyle etkileyici bir tablo ortaya koyabilen bir çalışma. “Flee” az sayıdaki uzun metraj animasyon film üretiminde, adından söz ettiren 2008 İsrail yapımı “Beşir’le Vals” filmi gibi unutulmaz bir politik animasyon filme dönüşebilir.
